Zaterdag 5 oktober 2013

Band maken voor de Lyonese binding
Vorige maand vroegen we ons af of we voor het maken van de band de redenering van Peter Blok (inVouwbeen 1998, jrg. 9 nr. 4) zouden volgen, of ervan uit moesten gaan dat, door het feit dat de voorsnede van de boekblokken smaller is dan de rug, er geen aanpassingen van plus of min borddiktes nodig zijn. In dat geval zouden we dus de werkwijze van Myriam Basset (in Vouwbeen 1998, jrg. 9 nr.1) toe kunnen passen.
We besluiten proef-stroken te maken volgens deze opties.

Proefstrook volgens advies van Myriam Basset:
Platten zijn gelijk in afmetingen, evenals rug en front. Scharnierbreedte is borddikte plus 2x bekledingsdikte.
Het resultaat vinden sommigen van ons niet fraai, want nu ontstaat er een opening aan de voorsnede tussen boekblok en band. Logisch natuurlijk omdat de voorsnede dunner is dan de rug.

proefstrook volgens advies van Basset, met opening aan voorsnede

Proefstrook volgens advies van Peter Blok:
Het voorbord wordt 1 mm smaller dan het achterbord en het frontdeel wordt breder dan de rug: rugdikte plus1 borddikte plus 2x bekledingsdikte.
Scharnierbreedte is 1½ borddikte plus 2x bekledingsdikte.

Op basis van het resultaat van de proefstrook volgens Myriam Basset lijkt het ons niet juist om het frontdeel nog breder te gaan maken. Dan ontstaat er een nog grotere opening tussen boekblok en omslag aan de voorsnede.
De scharnierbreedte die Basset opgaf voldoet, dus ook hierin willen we Blok niet volgen. Wel zijn we het eens met het smaller maken van het voorbord. Dan valt de klep beter over het voorbord.


proefstrook waarbij voorbord 1mm smaller is en front aangepast is aan dikte voorsnede

We zijn tevreden met het voorgaande resultaat, maar toch verschillen de meningen t.a.v. de breedte van het front. Sommigen van ons vinden het niet mooi als de band schuin naar voren afloopt als het frontdeel aangepast wordt aan de breedte van de voorsnede. Zij vinden een rechte omslag fraaier en accepteren dat er dan een opening komt tussen boekblok en band.
Anderen vinden juist die opening niet fraai en gaan dan liever voor een schuin aflopende band zodat de band sluitend om het boekblok past.

Conclusie is dan ook dat je helemaal naar eigen inzicht de band aan het boekblok aan moet passen. En zo gaan we dan aan de slag met het maken van de boekband, terwijl we het front wel of niet aanpassen aan de voorsnededikte en het voorplat wel of niet één mm smaller maken.

Alleen Bert maakt vooralsnog voor- en achterplat en front en rug gelijk omdat zijn boek klein en praktisch recht is. Hij werkt eerst de touwen nog terug op de rug, zonder lijm, door ze met een draad vast te zetten om de bindingen. De andere bbc'ers hebben de touwen tussen een dubbel schutblad verwerkt, zoals Peter Blok suggereerde, en in het verslag van september 2013 te zien is.
touwen wegwerken op de rug, zonder lijm, maar vastzettend met een draad

band in wording
front aangepast aan voorsnede
zodat band om het boekblok sluit zonder opening
band in wording
goed resultaat met een aangepast front
en een mm kleiner voorplat

Dieneke had de Lyonese band thuis al afgemaakt. Zij koos er voor om de perkamenten strengels waarmee het boekblok aan de band bevestigd is niet door de banden op de rug te werken. De banden liggen los over de rug en bedekken dus de strengels. Op voor- en achterplat zijn de banden met borduursteken aan de band vastgemaakt. De sluiting heeft Dieneke gemaakt van een bot dat zij op een temperatuur van 80 graden heeft laten sudderen (niet koken, want dan breekt het) en vervolgens in vorm gezaagd heeft. Spiegels en schutbladen zijn van marmerpapier.
Lyonese band van Dieneke

De volgende keer bevestigen we het boekblok met strengels aan de band
en maken we de banden met borduurwerk.